Sinds 2016 begeleid ik elke twee weken een lotgenotengroep voor vrouwen die getroffen zijn door ontrouw van hun partner. Of het gaat om vreemdgaan, seksuele escapades of pornoverslaving, al deze vrouwen hebben gemeen dat ze verraden zijn door hun partner en nu moeten dealen met de gevolgen die dit heeft voor hun relatie, gezin en zelfbeeld.
Nog niet zo lang geleden hoorde ik van de term ‘betrayal trauma’, of in het Nederlands ‘verraadtrauma’. De term werd geïntrodu-ceerd door de Amerikaanse psycholoog Jennifer Freyd. Betrayal trauma is een diepe psychische wond die ontstaat wanneer iemand die je vertrouwt en die een belangrijke rol speelt in je gevoel van veiligheid (zoals een partner of ouder) je ernstig verraadt of beschadigt. Vanuit het niets een mes in je rug en dat door iemand van wie je houdt en die je volledig vertrouwt. Je partner die veilig zou moeten zijn, blijkt opeens de bron van gevaar.
Het gevoel van verraad dat veel vrouwen ervaren na het uitkomen van de ontrouw, grijpt diep in op alle aspecten van het leven. Het maakt dat iemand overal aan gaat twijfelen, inclusief de eigen identiteit en eigenwaarde (Kramer, 2025). Op de website van Kostbaar Vaatwerk (z.j) wordt het als volgt beschreven: “Betrayal trauma zorgt ervoor dat je veilige wereld wankelt. Je verliest alle houvast, omdat je niet meer weet wat waar en wat echt is, wie er nog betrouwbaar is en of je eigenlijk nog wel op jezelf kunt vertrouwen”
Allereerst blijkt je partner onveilig. Met terugwerkende kracht vraag je je af: Wat was er nog meer een illusie, wat was echt en wat was fake? Daarnaast kan het je kijk op de wereld veranderen. Je bent je onschuld kwijtgeraakt. Zijn alle mannen hetzelfde en zijn aantrekkelijke vrouwen plotseling een potentieel gevaar? Maar het meest ingrijpend is wel het verlies van je eigen veiligheid en eigenwaarde. Kun je je eigen waarneming nog wel vertrouwen? En wat doet het met je als je bent ingeruild voor een andere, jongere of aantrekkelijker vrouw? Als je nauwelijks meer weet wie je bent, wat je vindt en wat je voelt?
Het moge duidelijk zijn dat de gevolgen van betrayal trauma groot zijn. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken tonen een duidelijke correlatie aan tussen betrayal trauma en PTSS-symptomen (Goldsmith, Freyd, & DePrince, 2012). Denk aan flashbacks, beelden die zich opdringen, het vermijden van situaties die herinneren aan de gebeurtenis, slecht slapen, angst, hyperalertheid, depressie en minderwaardigheidsgevoelens.
Daarnaast zijn er meerdere aspecten die herstel van betrayal trauma bemoeilijken. In de eerste plaats gaat het niet alleen om een traumatische gebeurtenis maar ook om een breuk in vertrouwen. Het trauma vindt plaats in relatie tot de ander. Ten tweede spelen gevoelens van schuld en schaamte een grote rol waardoor mensen niet makkelijk naar buiten treden of hulp zoeken. Verder stuiten slachtoffers vaak op onbegrip of onkunde waardoor er geen erkenning komt voor de geleden pijn. En tot slot grijpt de ontrouw niet alleen in op de eigen relatie maar heeft het ook impact op andere relaties zoals kinderen, ouders en vrienden, die op hun beurt eveneens te maken hebben met eigen belangen en emoties. Dit alles maakt dat veel slachtoffers in stilte lijden zonder dat de buitenwereld weet wat er speelt.
Als je je herkent in wat ik hierboven geschreven heb, kan ik je alleen maar aanraden om hulp te zoeken. Dit kan bijvoorbeeld door aan te haken bij de lotgenotengroep van Geschonden Vertrouwen (https://www.rafaelamersfoort.nl/paginas/geschonden-vertrouwen.html). Begin januari start er weer een nieuwe groep. Eén van de eerste dingen die wij vrouwen op het hart drukken, is: “Je bent niet alleen!” (H)erkenning vinden in de verhalen van andere vrouwen is een eerste belangrijke stap. Daarnaast krijg je handvatten en lessen aangereikt die je helpen om te herstellen van de gevolgen van betrayal trauma.
Uiteraard kun je ook voor individuele begeleiding en hulp terecht bij mij in de praktijk. Ik help je graag om opnieuw vaste grond onder je voeten te krijgen zodat je vanuit deze basis opnieuw (of voor het eerst) regie kan nemen over je leven en gezonde keuzes kan maken.
Literatuurlijst:
Goldsmith, R. E., Freyd, J. J., & DePrince, A. P. (2012). Betrayal trauma: Associations with psychological and physical symptoms in young adults. Journal of Interpersonal Violence, 27(3), 547–567. https://doi.org/10.1177/0886260511421672
Kostbaar Vaatwerk. (z.j.). Betrayal trauma. Geraadpleegd op 19 augustus 2025, van https://kostbaarvaatwerk.nl/blog/betrayal-trauma/
Kramer, F. (2025, 7 augustus). Betrayal trauma: als het vreemdgaan van je partner traumatisch is. Psychologie Magazine. Geraadpleegd op 19 augustus 2025, van Psychologie Magazine website.
Rafaël Amersfoort. (z.j.). Geschonden Vertrouwen. https://www.rafaelamersfoort.nl/paginas/geschonden-vertrouwen.html
Reactie plaatsen
Reacties